Βιοποικιλότητα του Υμηττού - Biodiversity of Hymettus
Η ΠΗΓΉ ΚΥΛΛΟΥ ΠΉΡΑ ΚΑΙ Ο ΝΑΌΣ ΤΗΣ ΑΦΡΟΔΊΤΗΣ ΣΤΟΝ ΥΜΗΤΤΌ.
Στους πρόποδες του Υμηττού, κοντά στη σημερινή μονή Καισαριανής βρίσκονται δύο πηγές: η πηγή του Κριού και η πηγή της Καλοπούλας ή Κύλλου πήρα.Η πηγή αυτή θεωρείται παρακλάδι του Ηριδανού ποταμού που τα νερά της χύνονται στον Ιλισσό. Ήταν πολύ γνωστή στην αρχαιότητα, καθώς είχε συνδεθεί με το μύθο της Προκρίδός και είχε αφιερωθεί στη θεά Αφροδίτη. Συμφωνα με την αρχαία παράδοση η πηγή θεράπευε προβλήματα γονιμότητας. Από το αρχείο της οικογένειας του Βυζαντινολόγου Γ. Λαμπακη από το 1884 πραγματοποιούνταν μελέτες για την ακριβή θέση της πηγής. Πολλοι ξένοι μελετητές μαζί με τον Δ. Πανταζή θεωρούσαν ότι η Κύλλου Πήρα, ήταν η πηγή του Κριού που βρίσκεται έξω απ τη Μονή.Σε αντίθεση με τη διαμάχη των μελετητών για την ακριβή θέση ο Ξαβεριος Λανδέρερ, φαρμακοποιός του Όθωνα στο πόνημα του "Περί των της Ελλάδος ιαματικών υδάτων "(1840) καταγράφει τη συνήθεια των σύγχρονων του Αθηναίων την ημέρα της Αναλήψεως να συρρέουν γυναίκες και άνδρες με προβλήματα γονιμότητας αλλά και άλλες ασθένειες στην πηγή του Υμηττού που βρισκόταν 300 βήματα μακρυα απ το Μοναστήρι και κοντά στον ετοιμόρροπο ναό των Ταξιαρχων για να λάβουν το "καλούμενον Αγίασμα " καθώς σύμφωνα με τα γραφόμενα του η πηγή αυτή είχε τη δυνατότητα να κάνει "τας στείρας γυναίκας γόνιμης και εντικτούσας"
Την ίδια πεποίθηση πραγματεύεται ο Α. Παπαδιαμάντης στο έργο του "Το θαύμα της Καισαριανης",δίνοντας μας γλαφυρή περιγραφή αλλα και ακριβή τοποθεσία της πηγής. Χαρακτηριστικό ειναι το παρακάτω απόσπασμα "Σε λίγη ώρα κοντα στο τέλος του αγιασμου τη στιγμη που ήθελε να βαπτισρι ο παπάς το σταυρό στη λεκάνη ακούστηκε ενα φρου-φρου ,κι εβουιξε η σπηλιά, κι επαρουσιάστηκε για μιαν στιγμήν, για όση ώρα σας το λέγω, ένα ωραίο πουλί, μια περιστερά με άσπρα και σταχτύα κι χρυσά φτερά.... κι ετίναζε τα φτερά της στο νερό, που ήταν μέσα στη λεκάνη του Αγιασμού...."
Φαίνεται πως η διαχρονική μνήμη του λαού, καταδείκνυε το ακριβές σημείο της πηγής.Η πηγή του Αγιάσματος δεν είναι άλλη απ την σπηλιά της Αναλήψεως ή αλλιώς "Τρύπια Εκκλησιά ".
Στη διαχρονική μνήμη αλλά και στην εξέταση της σπηλιάς βασίστηκε σύμφωνα με τ αρχείο του ο Γ. Λαμπάκης για ν αποδείξει ότι η σπηλιά της Αναλήψεως ήταν η Κύλλου Πήρα ή Καλλίου Πήρα αλλά και σε δύο ακόμα παράγοντες.Ενας εξ αυτών ήταν ότι μετά από λεπτομερης εξέτασης της σπηλιάς, τ αποτέλεσμα ήταν ότι είναι έργο αρχαίας τέχνης και ότι η πηγή που θεωρείται ως καλοπούλα ήταν νεώτερο σύγχρονο κοινό υδραγωγείο και η βρύση του ανάγεται χρονολογικά σε νεώτερη τέχνη .
Χρονολογία της πηγής δεν έχει οριστεί ακριβής. Ο Ηρόδοτος στην Ερατώ (στχ 137) μας αφηγείται πως στους πρόποδες του Υμηττού κατοίκησαν Πελασγοί. Ανάμεσα στα χωριά που έφτιαξαν ήταν Αιξώνη,Σφήτος,Κίκυνα,Σκυρίδες και Πήρα.Μετά την εκδίωξη των Πελασγών και την εγκατάστασή τους στη Λήμνο (Ηρόδοτος, Πάριο Χρονικό)τα τοπωνύμια έμειναν και εξελίχθηκαν σε μεγάλους δήμους των Αθηνών. Ενώ στο βουνό υπήρχαν πολλά ιερά και ναοί, ανάμεσά τους ο ναός του Προοψιου Απόλλωνα (=που προβλέπει), του Ομβριου Διός αλλά και ναός της Αφροδίτης.
Αρχαίοι συγγραφείς αναφέρονται στην πηγή και στο ναό, από τον Ησυχιο, τον Καλλίμαχο .Ακόμα και ο Αριστοφάνης που αναφέρεται περιπαιχτικά αποκαλώντας την "το δε πορνείον Κύλλου πήρα",ερχόμενος σε αντίθεση με τον Οβίδιο που την εξυμνεί. Αντλώντας πληροφορίες απ την μελέτη του Γ. Λαμπράκη φαίνεται πως το τέλος του ναού επήλθε με την επικράτηση του Ιουστινιανού (527-565) και ο ναός της Αφροδίτης με την πηγή πέρασαν στα χέρια των Χριστιανών .
Πολλά μέλη του ενσωματώθηκαν στους πρώτους ναούς ως δομικό υλικό ( ναός Ταξιαρχών και Μονή Εσοδίων ), ενώ ο βράχος που ανάβλυζε τ Αγίασμα σήμερα δεν υφίσταται στην αρχική της μορφή καθώς έχει μεταβληθεί στη γνωστή "Τρύπια Εκκλησια" .Το νερό του Ηριδανού δεν είναι πια πόσιμο απ το 1970 .
Το μυστηριακό περιβάλλον που μας περιγράφει ο Παπαδιαμάντης δεν υπάρχει πλέον και ο μύθος της όμορφης Περιστέρας με τα λευκόχρυσα φτερά που χάριζε με το αγίασμα της υγεία και γονιμότητα απ την αρχαιότητα μεχρι και την εποχη του Οθωνα έχει περάσει στη λήθη. ΝΟΜΙΖΩ Η ΚΥΛΛΟΥ ΠΗΡΑ ΔΕΝ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ ΜΙΑΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΚΑΜΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΗΡΙΔΑΝΟ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ Η ΘΕΣΗ ΚΑΛΟΠΟΥΛΑ, ΠΙΘΑΝΟΤΑΤΑ Η ΑΡΧΑΙΑ ΚΥΛΛΟΥ ΠΗΡΑ διογενης
No comments:
Post a Comment